Ο ΑΓΙΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ ΚΑΙ Η ΑΔΙΚΗ «ΚΑΘΑΙΡΕΣΗ» ΤΟΥ

Θεόφιλος ὁ Ἀλεξανδρείας μεταβὰς εἷς Κωνσταντινούπολιν καὶ λαβῶν«προδήλους» «ἐχθροὺς» (Παλλαδίου Ἐλενουπόλεως, PG. 47, 29) τοῦ ἁγίου Ἰωάννου τοῦ χρυσοστόμου, συνεκρότησεν «ἐπὶ Δρῦν» (Τοῦ αὐτοῦ , PG. 47, 28) Σύνοδον. Διὰ τῆς ἐχθρικῆς ταύτης Συνόδου, καθήρεσε τὸν Χρυσόστομον ἀδίκως (Τοῦ αὐτοῦ, PG. 47, 30).  

Οἱ ἓν Κωνσταντινούπολει Ὀρθόδοξοι δὲν ἐδέχθησαν τὴν ἐχθρικὴν καὶ ἄδικον ταύτην καθαίρεσιν τοῦ Ἁγίου, ἀλλὰ ἔκριναν αὐτὴν ἐκκλησιαστικῶς ἄκυρον καὶ ἀνυπόστατον. Διὸ ἔλεγον πρὸς τὸν βασιλέα, ὅτι Ἰωάννης οὗ «καθήρηται (δὲν ἔχει καθαιρεθῆ) ἀληθῶς». Ὁμοίως ἔπραξε καὶ ὁ Ἰννοκέντιος Ρώμης καὶ ἐκοινώνει πρὸς τὸν Χρυσόστομον, ὅπως καὶ πρὸς τὸν Θεόφιλον, λέγων πρὸς τὸν τελευταῖον «ἠμεῖς καὶ σὲ ἴσμεν (γνωρίζομεν) κοινωνικὸν καὶ τὸν ἀδελφὸν Ἰωάννην» (Ἰννοκεντίου Ρώμης, PG. 47, 12). Ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος οὐδέποτε ἀνεγνώρισε τὴν ἄδικον καθαίρεσίν του καὶ ἐθεώρει ἐαυτὸν πάντοτε ὡς τὸν κανονικὸν Ἐπίσκοπον Κωνσταντινουπόλεως, μέχρι τοῦ θανάτου του. Διὰ τοῦτο ἔγραφεν ἐκ τῆς ἀδίκου ἐξορίας, περὶ «ἐκείνου τοῦ Ἀρσακακίου, ὃν ἐκάθισεν ἡ βασίλισσα ἓν τῷ θρόνω», ὅτι «σχῆμα μὲν ἔχων ἐπισκόπου» «οὗτος μοιχὸς ἔστιν, οὗ σαρκός, ἀλλὰ πνεύματος, ζῶντος γὰρ ἐμοῦ, ἤρπασέ μου τὸν θρόνον τῆς Ἐκκλησίας» (Χρυσοστόμου, PG. 52, 685). O Χρυσόστομος κατὰ τὴν ἐξορίαν ἔφερε μεθ' ἐαυτοῦ τὰ λειτουργικὰ ἄμφια.

Ὀλίγον δὲ πρὸ τοῦ μαρτυρικοῦ θανάτου του, «Ἰωάννης, λαβῶν τὰ ἱμάτια αὐτοῦ τα τῆς ἁγίας Λειτουργίας ἐνεδύσατο» «καί, ἀνακλίνας ἐαυτόν, ἀπέδωκεν τὸ πνεῦμα Χριστῷ τῷ Θεῶ ἠμῶν» (Παλλαδίου Ἐλενουπόλ. PG. 47, LXXIX).

Ἡ δὲ Ὀρθόδοξος Ἐκκλησία, ἂν καὶ αἳ κατ' αὐτοῦ μάταιαι κατηγορίαι ἀνῆλθον εἷς τεσσαράκοντα ἕξ, οὐδέποτε ἐθεώρησε τὸν Χρυσόστομον καθηρημένον. 'Ἕνεκα τούτου, δὲν ὑπῆρξεν ἀνάγκη ἀποκαταστάσεως αὐτοῦ ὑπὸ ἄλλης Συνόδου. Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος τιμᾶται ἐν τῇ Ὀρθοδοξία ὡς ἅγιος Ἱεράρχης. Ἡ θεία αὐτοῦ Λειτουργία τελεῖται πλέον τῶν ἄλλων κατ' ἔτος καὶ ὁ ἴδιος εἰκονίζεται ἐντός του ἱεροῦ Βήματος μετὰ ἄλλων μεγάλων Ἱεραρχῶν. Προσέτι, Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος, Μ. Βασίλειος καὶ Γρηγόριος ὁ Θεολόγος ἀποτελούσι «τοὺς τρεῖς μεγίστους φωστήρας τῆς τρισηλίου Θεότητος» (Ἀπολυτικίου ἑορτῆς Τριῶν Ἱεραρχῶν), ἐπὶ τῶν ὁποίων βασίζονται καὶ Οἰκουμενικαὶ Συνόδοι.

Εἷς τὰς Οἰκουμενικᾶς Συνόδους ὁ λόγος τοῦ Ἱεράρχου Χρυσοστόμου ὁμολογεῖται ἀναντιρρῆτος. Ἓν τὴ Ζ΄ Οἰκουμενικὴ Συνόδω ἐλέχθη, κατόπιν ἀναγνώσεως περικοπῆς λόγου τοῦ Ἁγίου «Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος τοιαῦτα λέγει περὶ τῶν εἰκόνων, τὶς ἔτι τολμᾶ εἰπεῖν κατ' αὐτῶν τί» (Πρακτικῶν Ζ΄ Οἰκουμενικῆς Συνόδου, Μ. 13, 8).

 

Ὁ καθαιρεθεῖς παρ' ἐχθρῶν καὶ ἀδίκως ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος, διὰ τῆς καταφώρου ταύτης ἀδικίας, ἐλαμπρύνθη περισσότερον. Διὸ τιμᾶται ἀνὰ τοὺς αἰώνας καὶ μακαρίζεται, συμφώνως πρὸς τὸν λόγον τοῦ Κυρίου, εἰπόντος «Μακάριοι ἔστε, ὅταν ὀνειδίσωσιν ὑμᾶς καὶ διώξωσιν καὶ εἴπωσι πᾶν πονηρὸν ρῆμα καθ' ὑμῶν, ψευδόμενοι ἕνεκεν ἐμοῦ» (Ματθ. ἐ΄ 11).