Πηγή: Άγιος Ιωάννης Χρυσόστομος. Τόμος Α΄. "Η Ζωή του, η Δράση του, οι Συγγραφές του". Σελίδες 144-185.
Αναδημοσίευση από: http://www.paterikiorthodoxia.com
Τα έργα τού Χρυσοστόμου
1. Καταγραφή και Παρουσίαση τών έργων
Για την καταγραφή, τον έλεγχο και την παρουσίαση των πολυπληθών έργων του Χρυσοστόμου είχαμε υπόψη, εκτός άλλων επί μέρους ειδικών άρθρων, τα εξής σπουδαία βοηθήματα, τα οποία συμβάλλουν στην διάβαση του λαβύρινθου που συνιστούν τα έργα αυτά: γνήσια, αμφιβαλλόμενα, νόθα και ανέκδοτα.
2. Οι εκδοσεις
Εκδόσεις έργων του Χρυσοστόμου πραγματοποιήθηκαν ήδη από τα πρώτα έτη του ΙΣΤ' αιώνα, γεγονός που υπογραμμίζει την αγάπη, την τιμή και την εμπιστοσύνη προς το πρόσωπο και τα κείμενά του. Οι πρώτες εκδόσεις αφορούν μεμονωμένα έργα, ενώ οι Fronton du Due, Η. Savile και Β. De Montfaucon επιχείρησαν συνολική έκδοση των χρυσοστομικών έργων. Την τελευταία επανέλαβε ο J. P. Migne. Εδώ, κατά χρονολογική σειρά παραθέτουμε δειγματικά και τις κυριότερες από τις παλαιές ελληνικές εκδόσεις, διότι στην καταγραφή και παρουσίαση των επιμέρους έργων σημειώνουμε μόνο την έκδοση του J. Ρ. Migne (PG) και τις νεώτερες, κριτικές ή έστω χρηστικές. Επίσης, δεν σημειώνουμε τις πολυπληθείς μεταφράσεις στις σύγχρονες γλώσσες για λόγους χώρου. Ο Chr. Baur (S. J. Chrysostome et ses oeuvres dans l'histoire litteraire, Louvain Paris 1907, σσ. 90-222) καταγράφει περίπου 105 εκδόσεις του Ελληνικούπρωτοτύπου για τον ΙΣΤ' αιώνα και 239 εκδόσεις λατινικών μεταφράσεων για τον ΙΕ΄ και τον ΙΣΤ' αι.
Οι Συνολικές εκδόσεις:
Του εν Αγίοις πατρός ημών Ιωάννου του Χρυσοστόμου των ευρισκομένων, τόμοι 1-8. Δι' επιμελείας και αναλωμάτων Ερρίκου του Σαβιλίου εκ παλαιών αντιγράφων εκδοθείς, Etonae 1612-1613 (το κείμενο χωρίς λατινική μετάφραση).
J. P. Migne, Patrologiae cursus completus. Series graeca. Οι τόμοι 47-64, όπου τα έργα του Χρυσοστόμου, επαναλαμβάνουν την προηγούμενη έκδοση, εκτός από το υπόμνημα στον Ματθαίο, για το οποίο χρησιμοποιείται η έκδοση του F. Field (1839).
Από τον ΙΣΤ' αιώνα Έλληνες, κληρικοί κυρίως και δη μοναχοί, μεταγλώττιζαν στην τότε κατανοητή Ελληνική έργα του Χρυσοστόμου, όπως:
Μαργαρίται, ήτοι Λόγοι διάφοροι του εν Αγίοις Πατρός ημών Ιωάννου, αρχιεπισκόπου Κων/πόλεως, του Χρυσοστόμου, και ετέρων Αγίων Πατέρων, παρά διαφόρων Διδασκάλων μετενεχθέντες εις απλήν γλώσσαν προς κοινήν των ευσεβών και Ορθοδόξων Χριστιανών ωφέλειαν. Εκδοθέντες εις τύπον συνδρομή μεν και δαπάνη του οσιωτάτου… εν μοναχείς (sic) κυρίου Παχωμιου του εκ της πόλεως Τυρνάβου, … Μητροπόλεως Λαρίσσης, του εν τω Αγίω Όρει μονάσαντος. Επιμελεία δε και διορθώσει του σοφωτάτου και πανοσιωτάτου Αμβροσίου του Γραδενίδου, Αββά και βιβλιοφύλακος της Γαληνοτάτης των Ενετών αριστοκρατείας. Ενετίησαν, αχοε΄ (1675). Επανεκδόσεις: 1683,1730.
Εκδόθηκαν όμως και μεμονωμένα έργα του στο πρωτότυπο, όπως:
Του εν Αγίοις Πατρός ημών Χρυσοστόμου, Υπόμνημα εις την προς Γαλάτας επιστολήν του Παύλου Αποστόλου, Μελίτη 1833.
Ιωάννου αρχιεπισκόπου Κων/πόλεως, Οι περί Ιερωσύνης Λόγοι. Προς τε αρχαία αντίγραφα και τας δοκιμωτέρας των εκδόσεων αντιπαραβληθέντες, εισαγωγή τε και σημειώσεσι και πίναξι πλουτισθέντες. Εκδίδονται υπό Δωροθέου Ευελπίδου, αρχιμανδρίτου Βατοπεδίου, Αθήνα 1867.
Τα ευρισκόμενα άπαντα του … Χρυσοστόμου. Ερμηνεία εις το κατά Ιωάννην ευαγγέλιον, Αθήνα 1873.
3. Η Κατάταξη
Για την πλειοψηφία των πατερικών έργων η κατάταξή τους σε απόλυτα διακεκριμένες ομάδες είναι πολύ δύσκολη και κατά κανόνα την επιχειρούμε συμβατικά. Αυτό ισχύει στον ύψιστο βαθμό για τα πολυπληθή χρυσοστομικά έργα, διότι τα δοκιμιακά του έργα έχουν πάντοτε και ηθικο-οικοδομητικά στοιχεία, τα ομιλητικά επίσης έχουν και θεολογικο-αντιρρητικό χαρακτήρα, ενώ τα ερμηνευτικά έχουν δομή ομιλίας εξηγητικής και οικοδομητικής. Εξάλλου η κατάταξη κατά αυστηρή χρονολογική σειρά στην περίπτωση του Χρυσοστόμου είναι πολύ δύσκολη και δεν εξυπηρετεί όσο σε άλλες περιπτώσεις.
Έτσι, αναγκαστήκαμε να κατατάξουμε τα έργα πολύ συμβατικά στις εξής ομάδες:
Ασκητικο-οικοδομητικά
Δοκίμια (Θεολογικά, Αντιρρητικά, Κατηχητικά και Παιδαγωγικά),
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου