Αγ. Ιωάννου του Χρυσοστόμου, Λόγος περί ψευδοπροφητών και ψευδοδιδασκάλων (Μέρος Θ')

θ’. Γι’ αυτό και η θεία Γραφή, αδελφοί, από την αρχή ως το τέλος βροντοφωνάζει ότι πολλοί πλάνοι εξήλθαν στον κόσμο. Γι’ αυτό και ο Δεσπότης είπε επ’ αυτού, ότι «Ἰδοὺ προείρηκα ὑμῖν» (Μαρκ. 13.23).  Πρέπει να εννοούμε την σημασία κάθε λέξεως. «Ἰδοὺ προείρηκα ὑμῖν». Αυτό σημαίνει ότι στο εξής δεν θα έχετε δικαιολογία. «Ἰδοὺ προείρηκα ὑμῖν». Εάν πλανήσουν κάποιον από σας, θα είναι ασυγχώρητος. «Ἰδοὺ προείρηκα ὑμῖν».  Εύλογη δικαιολογία δεν έχει κανείς.  «Ἰδοὺ προείρηκα ὑμῖν πάντα· Βλέπετε͵ μὴ πλανηθῆτε». 

Προσέχετε, να μην δεχτείτε άλλο ψευδο-χριστό αντί εμού του αληθινού. «Πολλοὶ γὰρ ἐλεύσονται ἐν τῷ ὀνόματί μου͵ λέγοντες· ὅτι Ἐγώ εἰμι ὁ Χριστὸς͵ καὶ πολλοὺς πλανήσουσι» (Λουκ. 21.8), και «Ὁ καιρὸς ἐγγύς ἐστι» (Αποκ. 22.10).  Μη τρέξετε ξωπίσω τους. Προσέξτε, πόσος λόγος γίνεται στις Γραφές περί αυτών. Γι’ αυτό πολλές φορές σας υπενθύμισα για τους άθεους αιρετικούς, και τώρα παρακαλώ, να μην συμφωνήσετε μαζί τους σε κάποιο πράγμα, είτε για βρώση ή πόση ή φιλία ή σχέση ή αγάπη ή ειρήνη. Διότι αυτός που εξαπατάται και συγκαταβαίνει μ’ αυτούς, καθιστά τον εαυτό του ξένο από την καθολική Εκκλησία.

Ο αληθινός και απονήρευτος μαθητής του Θεού βροντοφωνάζει με θάρρος, «Εἴ τις ὑμᾶς εὐαγγελίζεται παρ΄ ὃ παρελάβετε͵ ἀνά θεμα ἔστω» (Γαλ. 1.9). Ψάλλει τα λόγια του Δαβίδ, «Κύριε͵ οὐχὶ τοὺς μισοῦντάς σε ἐμίσουν͵ καὶ ἐπὶ τοὺς ἐχθρούς σου ἐξετηκόμην; τέλειον μῖσος ἐμίσουν αὐτούς» (Ψαλμ. 138.21). Φρίξτε και τρομάξτε όσοι κάνετε αγάπες μαζί τους. Διορθωθείτε, για να μη χαθείτε μαζί με τις δικές τους ασέβειες. Ταιριάζει κι εδώ το «Ἰδοὺ προείρηκα ὑμῖν».

Αλλά ας επανέλθουμε στο προκείμενο, τελειώνοντας τον λόγο για τα περί της συντέλειας. Για να μιλήσω με συντομία, όσα προφητεύθηκαν εκπληρώθηκαν˙ πρέπει λοιπόν να είναι κάποιος έτοιμος και προετοιμασμένος, και να μην ασχολείται  περισσότερο με τα γεγραμμένα. Διότι πολλοί αμαθείς και αστήρικτοι στην πίστη έγιναν διαστρεβλωτές των θείων Γραφών. Εσύ πρόσεξε, μην τους πιστέψεις. Πολλή κακία, πολλή πονηριά ξεχύθηκε στη γη, πολλά σκάνδαλα. Εσύ βλέπε, μην απατηθείς. Μη παρεκκλίνεις στα δεξιά, ούτε στ’ αριστερά, αλλά βάδιζε την βασιλική οδό.

Έχεις πολλούς πιστούς, αγαπητέ, και αν δεν είναι επί της γης, είναι στον ουρανό. Μ’ αυτούς να σπεύσεις να είσαι πάντοτε. Έχεις εκεί πανηγύρεις αγγέλων, έχεις πατριάρχες, προφήτες, αποστόλους, ευαγγελιστές. Έχεις μάρτυρες, οσίους, ομολογητές και όσους διέπρεψαν στον μοναχικό βίο. Πολύ πλήθος, των οποίων τα ονόματα στο βιβλίο της ζωής. Αυτούς να ποθείς, αυτούς να μιμείσαι. Μην τους αποχωρίζεσαι, έχε την μνήμη τους στην καρδιά σου μέρα-νύχτα. Να έχεις πάντοτε στα χέρια σου τα βιβλία τους και να διαβάζεις, για να βρεις πολύ ωφέλεια.

Γίνε έμπορος λόγου δικαιοσύνης, ώστε να μπορείς να ελέγχεις όσους αντιλέγουν και να επιτιμάς τους παραμυθάδες˙ ν’ αποστομώνεις τους αιρετικούς και όσους πέφτουν έξω να τους νουθετείς και να τους οδηγείς στην μετάνοια. Να ερευνάς την Αγία Γραφή, ώστε όταν δεις ακαταστασία και σύγχυση, να μην μπερδευτείς,  αλλά να καταφύγεις σ’ αυτήν. Πρόσεχε να μην αποχαυνωθείς, ούτε να σαλευτεί ο νους σου. Μην παραξενευτείς, όταν δεις πολλούς ασύνετους˙ πρέπει να γίνουν αυτά.

Όταν δεις πολλούς ψευδοπροφήτες, θυμήσου τον Δεσπότη που είπε, «Ἐγερθήσονται ψευδόχριστοι καὶ ψευδοπροφῆται» (Ματθ. 24.24). Όταν δεις λαοπλάνους, θυμήσου τον προφήτη που είπε, «Οὐαὶ τοῖς γράφουσι πονηρίαν» (Ησ. 10.1).  Όταν δεις τους ευλαβείς και πιστούς και σοφούς να υποτιμώνται, τους μιαρούς και αλαζόνες και προδότες και πόρνους να προβάλλονται, θυμήσου τον απόστολο που είπε, «Πονηροὶ ἄνθρωποι καὶ γόητες προκόψουσιν ἐπὶ τὸ χεῖρον͵ πλανῶντες καὶ πλανώμενοι» (Β’  Τιμ. 3.13). Όταν δεις την Αγία Γραφή να γίνεται βδέλυγμα σ’ αυτούς που νομίζουν ότι είναι Χριστιανοί, και όσοι λαλούν λόγο Θεού να είναι μισητοί, θυμήσου τον Κύριο που είπε, «Εἰ ὁ κόσμος ὑμᾶς μισεῖ͵ γινώσκετε͵ ὅτι ἐμὲ πρῶτον ὑμῶν μεμίσηκεν. Εἰ ἐμὲ ἐδίωξαν͵ καὶ ὑμᾶς διώξουσιν» (Ιωαν. 15.18).

Όταν δεις τον κόσμο να τρέχει πίσω από τους παραμυθάδες και τις ξεματιάστρες και τις καφετζούδες και τους αστρολόγους και τις διδασκαλίες των δαιμόνων και τα μέντιουμ, μη θορυβηθείς, ούτε ν’ απιστήσεις. Και αν από αυτούς που περνιούνται για ποιμένες δεις κάποιους να κάνουν τέτοια, μην πέσεις σε απόγνωση, αλλά με δάκρυα στα μάτια θυμήσου τον Απόστολο που είπε, «Ἐν ὑστέροις καιροῖς ἀποστήσονταί τινες τῆς πίστεως͵ προσέχοντες πνεύμασι πλάνης͵ καὶ διδασκαλίαις δαιμόνων ἀκαθάρτων» (Α’ Τιμ. 4.1). Και πάλι λέγει,  «Ἔσται καιρὸς͵ ὅτε τῆς ὑγιαινούσης διδασκαλίας οὐκ ἀνέξονται͵ ἀλλὰ κατὰ τὰς ἰδίας ἐπιθυμίας ἐπισωρεύσουσι ἑαυτοῖς διδασκάλους͵ κνηθόμενοι τὴν ἀκοήν· καὶ ἀπὸ μὲν τῆς ἀληθείας τὴν ἀκοὴν ἀποστρέψουσιν͵ ἐπὶ δὲ τοὺς μύθους ἐκτραπήσονται» (Β’  Τιμ. 4.3).

(PG 59.564)

www.impantokratoros.gr

Αγ. Ιωάννου του Χρυσοστόμου, Λόγος περί ψευδοπροφητών και ψευδοδιδασκάλων (Μέρος H')

η’.  Και μη θαυμάζεις αν οι ποιμένες γίνονται λύκοι, διότι προς τους ποιμένες και τους πρεσβυτέρους απευθυνόμενος ο Παύλος έλεγε, ότι «Ἐξ ὑμῶν αὐτῶν ἀναστήσονται ἄνδρες λαλοῦντες διεστραμμένα» (Πραξ. 20.30).  Οπότε κανένας να μην σας πλανήσει, επειδή εξωτερικά έχει αγγελικό σχήμα, ενώ εσωτερικά διαβολικό. Γι’ αυτό ο Ιησούς έλεγε, «Βλέπετε͵ μή τις ὑμᾶς πλανήσῃ».  Κι εγώ ξανά τα ίδια λέγω˙ προσέχετε μη σας πλανήσει κανείς, ούτε από μέσα,  ούτε από έξω˙  μήτε επίσκοπος, μήτε πρεσβύτερος, μήτε διάκονος, μήτε αναγνώστης ή οποιοσδήποτε άλλος, εάν λέγει διεστραμμένα˙  οι οποίοι έρχονται σε σας με ενδυμασία προβάτου, ενώ εσωτερικά είναι λύκοι άρπαγες˙ οι οποίοι έχουν ευσεβή μορφή, αρνούνται όμως την δύναμή της ευσέβειας.
    Εσείς να μην πλανηθήτε, αλλά όπως παραλάβατε από τον Κύριο μας Ιησού Χριστό, έτσι να πορεύεστε˙ και ο Θεός της ειρήνης θα είναι μαζί σας. Γι  αυτά εδώ θα δώσω λόγο και αφού πω λίγα για τα σημεία της συντελείας, θα σταματήσω. Όταν αρχίζω να μιλάω για την συντέλεια με πιάνει φρίκη και δέος. Όλα τα έργα του Κυρίου είναι θαυμάσια, μεγάλα και φοβερά και δοξασμένα˙  ενώ η συντέλεια και το μυστήριο της δευτέρας αυτού παρουσίας ξεπερνά κάθε λόγο και κατανόηση και έννοια,  υπερβαίνει κάθε διήγηση και καταπλήσσει μόνο με το άκουσμα.  Με πολύ πόθο κατέβαλαν μεγάλο αγώνα οι μαθητές, για ν’ ακούσουν από τον διδάσκαλο τα σημεία της συντέλειας.
    Όπως ακούσατε πολλές φορές στο Ευαγγέλιο να λέγεται, «Καθημένου τοῦ Ἰησοῦ ἐπὶ τοῦ ὄρους τῶν Ἐλαιῶν͵ προσῆλθον αὐτῷ μαθηταὶ αὐτοῦ κατ΄ ἰδίαν λέγοντες· Εἰπὲ ἡμῖν͵ τί τὸ σημεῖον τῆς σῆς παρουσίας͵ καὶ τῆς συντελείας τοῦ αἰῶνος» (Ματθ. 24.3). Πρόσεξε την σοφία και την σύνεση των μαθητών.  Όταν ήθελαν να Τον ρωτήσουν κάτι μεγάλο, δεν έρχονταν όλοι μαζί, αλλά ένας ένας και έλεγαν, «Εἰπὲ ἡμῖν͵ Δέσποτα» και «εἰπὲ ἡμῖν͵ ἀγαθέ».
    Πες μας καρδιογνώστα, πες μας εσύ που γνωρίζεις τα έσχατα και τα πρώτα, πες εσύ που γνωρίζεις τα πάντα πριν γίνουν,  πες εσύ που δημιούργησες τους αιώνες, πες μας, ποιο είναι το σημάδι της παρουσίας Σου και της συντέλειας του αιώνος; όταν θα έρθεις να κρίνεις τους ζωντανούς και τους νεκρούς όλης της οικουμένης; όταν θα καταργήσεις κάθε αρχή και κάθε εξουσία και δύναμη; όταν θα κλίνει μπροστά σου το γόνατο των επιγείων και των επουρανίων και των καταχθονίων˙ πες μας ποιο είναι το σημάδι της παρουσίας σου,  ώστε κι εμείς να μπορέσουμε να διδάξουμε στα έθνη την ένδοξή σου παρουσία.
    Ο Κύριος τους είπε, «Βλέπετε͵ μὴ πλανηθῆτε· πολλοὶ γὰρ ἐλεύσονται ἐπὶ τῷ ὀνόματί μου͵ λέγοντες͵ ὅτι Ἐγώ εἰμι ὁ Χριστός. Βλέπετε͵ μή τις ὑμᾶς πλανήσῃ· ὅτι ὁ καιρὸς ἐγγύς ἐστι» (Ματθ. 24.4-5).  Αυτό που βλέπουμε κι εμείς τώρα με τα μάτια μας το είπε τότε, ότι ο καιρός πλησιάζει και να έφτασε και όλοι το βλέπουμε. Βλέπεις πόσο είναι το ενδιαφέρον του διδασκάλου, ν’ αποκαλύψει τους ψευδοδιασκάλους και τους αιρετικούς και να φανερώσει τον κρυμμένο τους δόλο; Γι’ αυτό και πριν απαντήσει στην ερώτηση των μαθητών για τα σημεία,  αυτούς προέβαλλε ως λύκους της ποίμνης και πρόδρομους του Αντιχρίστου.
    Έπειτα προείπε και τα ακόλουθα, πολέμους και ακαταστασίες, έθνος εναντίον έθνους και βασιλεία εναντίον βασιλείας˙ τα οποία, αν και τα βλέπουμε τώρα, δεν καταλαβαίνουμε, ενώ βλέπουμε να συμβαίνουν κατά τόπους πόλεμοι και πείνες και φοβερά και σημεία εκ του ουρανού και τα υπόλοιπα όσα είπε. Δεν καταλαβαίνουμε, ενώ βλέπουμε να συμβαίνουν τα περισσότερα.
    Τότε, είπε, «σκανδαλισθήσονται πολλοὶ͵ καὶ ἀλλήλους παραδώσουσι» (Ματθ. 24.10). Και που δεν υπάρχει προδοσία τώρα; Δεν στράφηκαν ο ένας εναντίον του άλλου και αλληλομισούνται; Και αυτό εκπληρώθηκε, όπως βλέπουμε. Δεν στράφηκαν ο ένας εναντίον του άλλου, επίσκοποι κατά επισκόπων, πρεσβύτεροι κατά πρεσβυτέρων, διάκονοι κατά διακόνων, αναγνώστες μεταξύ τους,  λαϊκοί εναντίων λαϊκών; «Διὰ γὰρ τὸ πληθυνθῆναι τὴν ἀνομίαν͵ ψυγήσεται ἡ ἀγάπη τῶν πολλῶν» (Ματθ. 24.12). Γι’ αυτό παρήγγειλε ο Δεσπότης, «Ἐρευνᾶτε τὰς Γραφὰς» (Ιωαν. 5.39) και δεν θα πλανηθείτε.
    Άλλο πάλι σημάδι έθεσε από πριν λέγοντας, «Καὶ κηρυχθήσεται τοῦτο τὸ Εὐαγγέλιον ἐν ὅλῃ τῇ οἰκουμένῃ εἰς μαρτύριον πᾶσι τοῖς ἔθνεσι» (Ματθ. 24.14). Και τότε να προσδοκείς το τέλος. Ανάμενε να δεις το βδέλυγμα της ερημώσεως, τον υιό της απώλειας, για τον οποίο θα γίνει θλίψη πολλή και μεγάλη που παρόμοιά της δεν έγινα εξ αρχής του κόσμου. Και πάλι λέγει, «Ἐγερθήσονται ψευδόχριστοι καὶ ψευδοπροφῆται͵ καὶ δώσουσι σημεῖα καὶ τέρατα͵ ὥστε͵ εἰ δυνατὸν͵ πλανῆσαι καὶ τοὺς ἐκλεκτούς» (Ματθ. 24.14).
    Δες λοιπόν πως με τα παραπάνω και μ’ αυτά προειδοποιεί για τους ψευδοπροφήτες και τους ψευδοδιδασκάλους και τους ψευδαποστόλους του Αντιχρίστου, του υιού της απώλειας,  οι οποίοι δια των ακάθαρτων πνευμάτων προβαλλόμενοι και υπ  αυτών υποκινούμενοι, γίνονται οι πρόδρομοι του Αντιχρίστου και του εχθρού. Με τα δικά τους δόγματα θα εξαπατήσουν και θα προετοιμάσουν λαό κατάλληλο για να υποδεχθεί τον υιό της απώλειας.
(PG 59.62)



www.impantokratoros.gr

Αγ. Ιωάννου του Χρυσοστόμου, Λόγος περί ψευδοπροφητών και ψευδοδιδασκάλων (Μέρος Z')

ζ’. Συνέλθετε λοιπόν και κηρύξτε τον λόγο, απορρίψτε κάθε βιοτική μέριμνα, προσέχετε με ακρίβεια πως πορεύεσθε˙ «Βλέπετε τοὺς κύνας».  Πάλι λέω προσέχετε και δεν θα σταματήσω να το λέω. Προσέχετε τους κλέπτες, προσέχετε γιατί ο κόσμος γέμισε λαοπλάνους.  Αγρυπνείτε και μένετε καθαροί, όσοι έχετε λάβει το δεσποτικό χάρισμα. Να είστε σε εγρήγορση και να περιμένετε την ώρα της φοβερής παρουσίας του Δεσπότη,  όταν θα έρθει να ζητήσει τον λόγο από εσάς εσάς που σας έχει εμπιστευθεί τα τάλαντα.

Έχοντας αυτά κατά νου αγαπητοί μου, «Ποιμάνατε τὸ ἐν ὑμῖν ποίμνιον τοῦ Θεοῦ» (Α’ Πέτρου 5.2), όπως λέει ο Απόστολος, όχι εξ ανάγκης αλλά με την δική σας θέληση, ούτε για λόγους αισχροκέρδειας, αλλά με προθυμία, όχι ως τύραννοι του κλήρου,  αλλά δίνοντας παράδειγμα. Και όταν θα φανερωθεί ο Αρχιποιμένας, θα λάβετε τον αμαράντινο στέφανο της δόξης.  Το ξαναλέω και ακούστε, «ἱερεῖς Κυρίου͵ Βασιλεῖς τῆς γῆς͵ καὶ πάντες λαοὶ͵ ἄρχοντες καὶ πάντες κριταὶ γῆς· νεανίσκοι καὶ παρθένοι͵ πρεσβύτεροι μετὰ νεωτέρων(Ψαλμ. 148.11-12). Ἐνωτίσασθε͵ πάντες οἱ κατοικοῦντες τὴν οἰκουμένην» (Ψαλμ. 48.2),  μικροί και μεγάλοι, είτε άρρενες είτε θήλεις, «Ἐπὶ τῷ αὐτῷ πλούσιος καὶ πένης»(Ψαλμ. 48.3),  προσέξτε τα λεγόμενα, παρακαλώ. Διότι προτίθεμαι να σας αποδείξω μέσα από τις Άγιες Γραφές, ότι δεν είναι Χριστιανοί, όλοι οι Χριστιανοί,  αλλά αυτοί που καλούνται μόνο κατ’ όνομα ξεγελάν τον εαυτό τους  μένοντας μόνο στην ονομασία.

Στα λόγια πολλοί είναι οι Χριστιανοί, στα έργα όμως λίγοι και σπάνιοι˙ εμφανίζονται ως Χριστιανοί και ως μαθητές του Χριστού, αλλά στα έργα είναι προδότες˙ στα λόγια είναι ευσεβείς και φιλεύσπλαχνοι,  αλλά στα έργα ασεβείς και άσπλαχνοι˙ στο όνομα Χριστιανοί στα έργα εθνικοί,  όπως είπε ο προφήτης Δαβίδ, ότι «Ἐμίγησαν ἐν τοῖς ἔθνεσι͵ καὶ ἔμαθον τὰ ἔργα αὐτῶν» (Ψαλμ. 105.35).  Πραγματικά,  σε μας εκπληρώθηκε αυτή η προφητεία. Πόσοι και πόσοι Χριστιανοί ασχολούνται με τους ιουδαϊκούς και ειδωλολατρικούς μύθους, με γενεαλογίες,  μαντείες,  αστρολογίες, μαγγανείες, φυλακτήρια˙  με παρατηρήσεις ημερών και χρόνων, οιωνοσκοπίες, ονειρομαντίες και τιτιβίσματα. Στις πηγές ανάβουν λυχνάρια και ξεπλένονται˙ παρατηρούν τα συναπαντήματα και τρώνε κρέατα από θυσίες στα είδωλα, και αίμα από ζώα πνιγμένα και θηριάλωτα και πολλά τέτοια παρόμοια. Πώς να λογισθούν ως Χριστιανοί, όσοι κάνουν τέτοιου είδους ενέργειες;

Με ποιο θάρρος τολμούν να ονομάζονται Χριστιανοί; Πως τολμάν να προσέρχονται στα Θεία Μυστήρια αυτοί που είναι χειρότεροι και από τους ειδωλολάτρες; Πάλι ακούστε, πόσοι και πόσοι Χριστιανοί ακολουθούν τις συνήθειες των εθνικών, μασκαρεμένοι, με ξεφωνητά, με χορούς και χειροκροτήματα, με γυναικείο στολισμό ενώ είναι άνδρες; Σ’ αυτούς που τα πράττουν δεν παρέχει κανένα όφελος το να λέγονται Χριστιανοί. Όπως ακριβώς η παρθένος κόρη, όσο φυλάσσει την αγνεία της, καλείται παρθένος κατ’ αξία και ευφημισμό και είναι,  με παρόμοιο τρόπο και αυτός που καλείται Χριστιανός, όταν παραβεί τις εντολές και καταπατήσει την υπόσχεση και αθετήσει το λόγο του Ευαγγελίου και πράξει τα έργα των εθνικών, δεν έχει κανένα όφελος από το όνομα του Χριστιανού, όπως ειπώθηκε προηγουμένως.

Εννοείστε λοιπόν όλοι, ότι με λίγα λόγια απαρνηθήκαμε όλα εκείνα, όταν είπαμε, «ἀποτάσσομαι τῷ Σατανᾷ͵ καὶ πᾶσι τοῖς ἔργοις αὐτοῦ». Πρόσεξε τι είπες, «Πᾶσι τοῖς ἔργοις αὐτοῦ»˙ κοίτα με ποιον συντάχθηκες, όχι με άγγελο, ούτε με επίγειο βασιλιά, ούτε με άρχοντα του παρόντος αιώνος,  αλλά με τον Βασιλέα των βασιλέων και τον Άρχοντα των αρχόντων. Με αυτόν συντάχθηκες και αυτόν ομολόγησες παρουσία πολλών μαρτύρων. Στο χέρι Του βρίσκεσαι κι εσύ και τα λόγια σου. Από δω κι εμπρός λοιπόν, περίμενέ Τον να έρθει από τους ουρανούς και να προσκομίσει ως γραμμάτιο τις υποσχέσεις που έδωσες μπροστά σε αγγέλους και ανθρώπους.

Πρόσεχε τον εαυτό σου, αδελφέ, και φυλάξου από τις συνήθειες των εθνικών. Ακούστε τον Παύλο που λέει, «Τοῦτο οὖν λέγω͵ καὶ μαρτύρομαι ἐν Κυρίῳ͵ μηκέτι ὑμᾶς περιπατεῖν͵ καθὼς καὶ τὰ λοιπὰ ἔθνη περιπατεῖ ἐν ματαιότητι τοῦ νοῦ αὐτῶν͵ ἐσκοτισμένοι τῇ διανοίᾳ. Ὑμεῖς δὲ οὐχ οὕτως ἐμάθετε τὸν Χριστόν» (Εφ. 4.17). Προσέχετε τα λεγόμενα, αγαπητοί, και μην συναναστρέφεστε με όσους πράττουν τέτοια. Πολλοί είναι οι μαθητές της απώλειας και θα αυξηθούν περισσότερο. Προσέχετε, διότι οι μέρες είναι πονηρές και ο  παρόν αιώνας προβάλλει τους δικούς του υπηρέτες. 

(PG 59.561-2)



www.impantokratoros.gr

Αγ. Ιωάννου του Χρυσοστόμου, Λόγος περί ψευδοπροφητών και ψευδοδιδασκάλων (Μέρος ΣΤ')

στ’. Που είναι η καυχησιολογία και η θρασύτητα των Ιουδαίων; Που είναι ο Σίμων ο Μάγος, ο πρώτος αιρετικός, ο μαθητής και πρόδρομος του Αντιχρίστου; Που είναι το κακό γέννημα της μανίας του, ο διάδοχος της ασέλγειας Μοντανός, ο έξαρχος των κακών μαζί με τις δυο μοιχαλίδες και τα κατ’ αυτούς λεγόμενα μυστήρια, που είναι άξια να παραδοθούν στη λήθη, τα βδελυρά και ακάθαρτα, για τα οποία έλεγε ο Απόστολος, «Τὰ γὰρ κρυφῇ γινόμενα ὑπ΄ αὐτῶν͵ αἰσχρόν ἐστι καὶ λέγειν» (Εφ. 5.12);

Που ο Μαρκίων, που ο Ουάλης, που ο Μάνης, που ο Βασιλίδης, που ο Νέρων, που ο Ιουλιανός, πουο Άρειος, που ο Νεστόριος, που είναι όλοι όσοι αντιτίθενται στην αλήθεια, για τους οποίους βοά η Εκκλησία, ότι «Ἐκύκλωσάν με κύνες πολλοί» (Ψαλμ. 21.17); Δεν χάθηκαν όλοι; Διασκορπίσθηκαν εξαιτίας της βλασφημίας του και εκδιώχθηκαν ως λύκοι. Διότι βρήκαν αντιμέτωπους τους γενναίους αγωνιστές και πραγματικούς ποιμένες, τους προϊσταμένους των τότε Εκκλησιών, τους μακάριους άνδρες.

Βλέπω όμως μεγάλη διαφορά των τότε ποιμένων με τους τωρινούς. Εκείνοι ήταν αγωνιστές, τούτοι φυγόμαχοι. Εκείνοι ενδιαφέρονταν για τα δόγματα και τα ιερά βιβλία, τούτοι για τα ιμάτια και τα διαδήματα. Αυτοί αφήνουν τα πρόβατα και φεύγουν ως μισθωτοί˙ εκείνοι έθεταν και την ψυχή τους υπέρ των προβάτων, μιμούμενοι τον Καλό Ποιμένα. Πόσο άξιοι θαυμασμού οι μακάριοι εκείνοι άνδρες, των οποίων τα ονόματα έχουν γραφτεί στο βιβλίο της ζωής˙ τους οποίους φοβήθηκαν οι δαίμονες και τρόμαξαν οι αιρετικοί˙ και «Ἐφράγη στόμα λαλούντων ἄδικα» (Ψαλμ. 62.12).

Θα πω κι εγώ τα ίδια με τον Δαβίδ, ο οποίος θρηνολογώντας έλεγε, «Ποῦ εἰσι τὰ ἐλέη σου τὰ ἀρχαῖα͵ Κύριε;» (Ψαλμ. 88.50). Θα πω κι εγώ δακρυσμένος, που είναι η χορεία εκείνων των μακαρίων επισκόπων και διδασκάλων, οι οποίοι έλαμψαν ως φωστήρες στον κόσμο, προσφέροντες λόγο ζωής; Τι εμποδίζει να τους παρουσιάσουμε κι αυτούς, αν και ήταν λίγοι εν μέσω πολλών; Διότι και η απλή μνημόνευσή τους είναι αγιασμός της ψυχής.  Που είναι ο Ευόδιος, η ευωδία της Εκκλησίας και των αγίων Αποστόλων διάδοχος και μιμητής;Που ο Ιγνάτιος, το κατοικητήριο του Θεού; Που ο Διονύσιος το πετεινό του ουρανού; Που ο Ιππόλυτος ο γλυκύτατος και οξύνους; Που ο Βασίλειος ο Μέγας και παραλίγο ισαπόστολος; Που ο Αθανάσιος ο άγιος που επιθυμούσε σφόδρα και κατείχε τις αρετές; Που ο Γρηγόριος, ο δεύτερος θεολόγος και ανίκητος στρατιώτης του Χριστού, μαζί με τον συνονόματό του; Που ο Εφραίμ ο πολύς, η παρηγοριά των αθυμούντων, η παιδαγωγία των νέων, η χείρα βοηθείας των μετανιωμένων, το ξίφος κατά των αιρετικών, το δοχείο του Πνεύματος, το σκεύος των αρετών;

Βλέπεις πόση είναι η απόσταση και η διαφορά εκείνων των μακαρίων και τούτων των σημερινών; Γνώρισα και άλλους θεοφόρους διδασκάλους, αλλά αρκούν προς το παρόν.  Εκείνοι την ψυχής τους, όπως ειπώθηκε προηγουμένως, έθεσαν υπέρ των προβάτων˙ τούτοι έφυγαν αφού παράτησαν τα πρόβατα.  Εκείνοι δυνατοί στα λόγια και στις πράξεις˙ τούτοι στα χρήματα και στις περιουσίες και στους ίππους και στα  μουλάρια και στα χωράφια και στα κοπάδια και στους μάγειρες και στο γιορτινό τραπέζι. Μέρα και νύχτα γι’ αυτά μιλάνε˙ για το λογικό ποίμνιο ούτε λόγος να γίνεται, αν και γι’ αυτό θα τους ζητηθεί λόγος κατά την μεγάλη ημέρα της κρίσεως.

Έπειτα, αν τους μιλήσει κάποιος για κανένα βιβλίο, αποκρίνονται λέγοντας, «Φτωχός είμαι και δεν μπορώ ν’ αποκτήσω βιβλία». Και στη συνέχεια προσέρχονται όχι ως φτωχοί, αλλά φορώντας ενδύματα λαμπρά, έχοντας χοντρά βαλάντια, και σβέρκο σαν του ταύρου, ακολουθούμενοι από πλήθος μαθητών ή για να πω καλύτερα μαγείρων. Για τα υπόλοιπα είναι ντροπή να μιλήσω, διότι από το περίσσευμα του πλούτου απέκτησαν συνεισάκτους με την πρόφαση ότι χρειάζονται υπηρέτριες. Ω τι μεγάλη ντροπή! Ω πόσο κακιά καλοζωΐα! Ω πικρή φιλαργυρία!  Ω αχόρταγη κοιλιά! 

Από κει λοιπόν προέρχονται τα σκάνδαλα και τα κουτσομπολιά, και οι ντροπές και οι λοιδορίες και οι θόρυβοι. Έπειτα αποκρίνονται, όταν εγκαλούνται, «Δεν αδικώ κανένα, έχω το δικαίωμα στα δικά μου χρήματα». Έπειτα, αν κάποιος από τους αιρετικούς διδάσκει διεστραμμένα ως παράφρονας, κανείς δεν αντιλέγει, πουθενά αυτός που θα πολεμήσει. Όλοι γίνονται τότε πτωχοί, σιωπηλοί, φυγάδες. Ω κακιά ρίζα πάντων των κακών, φιλαργυρία! Από τον πλούτο περιμένετε να σωθείτε; Αλλά  «Εὐκοπώτερόν ἐστι κάμηλον διὰ τρυμαλίδος ῥαφίδος εἰσελθεῖν͵ ἢ πλούσιον εἰς βασιλείαν τοῦ Θεοῦ» (Ματθ. 19.24).  Με την καλοπέραση, την μέθη και την έπαρση θέλετε να νικήσετε τις αιρέσεις; Αλίμονό σας, καλοπερασάκηδες και επηρμένοι, που στολίζεστε με χρυσάφι και διάφορα ενδύματα. Πως θα υποδείξετε σε άλλους την καλή πτωχεία του Χριστού, που πτώχευσε για μας, που παρήγγειλε στους μαθητές Του να μην έχουν ούτε χάλκινο νόμισμα στις τσέπες τους;

Πραγματικά πλανάσθε χωρίς να καταλαβαίνετε τις Γραφές.  Δεν ακούτε τον Κύριο που λέγει, «Μακάριοι οι πτωχοί», και πάλι, «Αλίμονο σε σας τους πλούσιους», και «Μὴ θησαυρίζετε ἐπὶ τῆς γῆς» (Ματθ. 6.19). Ο πλούτος σας πλήθυνε και ο λόγος σας εξαφανίστηκε. Τα ενδύματά σας έγιναν τροφή για τον σκώρο. Γι’ αυτά θα δώσετε λόγο στον Αρχιποιμένα Χριστό. Διότι γνωρίζετε ότι καθένας από μας θα δώσει λόγο στον Θεό για τον εαυτό του, ενώ εσείς και για τον εαυτό σας και για τα πρόβατα, αρχιερείς και ιερείς και διάκονοι, καθένας για ό,τι πιστώθηκε.

Προσέξτε, μην ξεχνάτε τα τάλαντα. Προσέχετε τους εαυτούς σας και ολόκληρο το ποίμνιο. Βλέπετε μην λείψει κανένα από τα πρόβατα της ποίμνης. Αυτό να γνωρίζετε, ότι αν χαθεί κάποιο πρόβατο επειδή το έφαγαν τα θηρία, εξαιτίας της δικιάς σας αμέλειας, χάθηκε η ζωή σας ολόκληρη˙ διότι το αίμα του θ’ απαιτήσει από εσάς ο Κριτής. 

(PG 59.60-61)


www.impantokratoros.gr

Αγ. Ιωάννου του Χρυσοστόμου, Λόγος περί ψευδοπροφητών και ψευδοδιδασκάλων (Μέρος E')

ε’. Άραγε αρκούν αυτά ή να παρουσιάσω και όλους τους προφήτες; Αλλά αυτά αρκούν γι’ αυτούς που θέλουν ν’ ακούσουν. Διότι αυτός που δεν προσέχει στα λεγόμενα, ούτε με τα περισσότερα θα πεισθεί. Ας μελετήσουμε λίγο ακόμα τα λόγια του προφήτη Δαβίδ και ας δούμε πως στηλιτεύει και αποκαλύπτει τον κρυμμένο δόλο τους και λέγει, «Οὐκ ἔστιν ἐν στόματι αὐτῶν ἀλήθεια· ἡ καρδία αὐτῶν ματαία» (Ψαλμ. 5.10) και τα καθεξής. Παρατήρησε την σύνεση του προφήτη, πως κάνει γνωστούς και αποκαλύπτει τους κακοδόξους, για να μην πλανηθούμε.

Ακούστε οι ορθόδοξοι και μην συμφωνείτε με τους αιρετικούς. Ακούστε οι ποιμένες και φρίξτε και μη σιωπάτε, αλλά κηρύξτε τον λόγο του Θεού. Μην δίνετε τόπο στον διάβολο, μην ανοίγετε την θύρα στους λύκους. Μιμηθείτε τον μακάριο απόστολο Πέτρο,  όταν βλασφημούσε ο τρισκατάρατος Σίμωνας και έλεγε για τον εαυτό του ότι είναι η δύναμη του Θεού, ούτε μια στιγμή δεν σιώπησε, ή δεν ανέβαλλε αλλά αφού τον έλεγξε και απέδειξε ότι είναι ψεύτης και ληστής και αντίθεος, τον έριξε κάτω και τον παρέδωσε στην απώλεια.

Κατά παρόμοιο τρόπο και τον διάδοχο αυτού, ή μάλλον την σπορά του διαβόλου, τον Μοντάνο, τον μιαρό και ακάθαρτο και άθεο, μαζί με τις δύο μοιχαλίδες, ο Απόστολος, αφού τον έλεγξε και τον απέδειξε αντίθεο και ψευδοχριστό και ψευδοπροφήτη, τον αποστόμωσε, του έφραξε τον μιαρό του στόμα στο όνομα του Χριστού, χωρίς να περιμένει, χωρίς ν’ αναβάλει την αντιμετώπιση της βλασφημίας του.

Έτσι να κάνετε κι εσείς, ποιμένες, και να μην συγκοινωνείτε με τα ακάθαρτα έργα του σκότους, αλλά αντίθετα να ελέγχετε, όπως και οι Απόστολοι και ο θεοπάτορας Δαβίδ, ο οποίος κατέβαλε πολλούς μόχθους και πολλούς αγώνες, ελέγχοντας, επιτιμώντας και στηλιτεύοντας αυτούς και απευθυνόμενος γι’ αυτούς στο Θεό, λέγοντας, «Ἕως πότε ἁμαρτωλοὶ͵ Κύριε͵ ἕως πότε ἁμαρτωλοὶ καυχήσονται; (Ψαλμ. 93.3) Διασκόρπισον αὐτοὺς ἐν τῇ δυνάμει σου (Ψαλμ. 58.12). Δὸς αὐτοῖς͵ Κύριε͵ κατὰ τὰ ἔργα αὐτῶν͵ ὅτι οὐ συνῆκαν εἰς τὰ ἔργα σου͵ Κύριε (Ψαλμ. 27.4-5). Κύριε͵ ἐν τῇ πόλει σου τὴν εἰκόνα αὐτῶν ἐξουδενώσεις(Ψαλμ. 72.20)».

Και πάλι παρακαλεί ο Δαβίδ απευθύνοντας δεήσεις στον Δεσπότη, για να κατέβει ο ίδιος και να εκπληρώσει το αίτημά του, βοώντας και λέγοντας, «Κύριε͵ κλῖνον οὐρανοὺς͵ καὶ κατάβηθι(Ψαλμ. 143.5)· Κύριε μὴ χρονίσῃς (Ψαλμ. 69.6). Ταχὺ προκαταλαβέτωσαν ἡμᾶς οἱ οἰκτιρμοί σου͵ Κύριε (Ψαλμ. 78.8)». Και τι κάνει ο φιλάνθρωπος Θεός, ο οποίος θέλει να σωθούν όλοι οι άνθρωποι, και να έρθουν σε γνώση της αλήθειας, επειδή είναι κοντά σε αυτούς που τον επικαλούνται αληθινά; Δεν παράκουσε ούτε παρείδε την δέηση των αγίων, αλλά «Ἔκλινεν οὐρανοὺς͵ καὶ κατέβη» (Ψαλμ. 17.10) και οικονόμησε τα πάντα για την σωτηρία του γένους μας και μας υπέδειξε τα πάντα, πράττοντας και διδάσκοντας ο ίδιος.

Ύστερα, για να δώσει παράδειγμα σε όσους έμελλε να γίνουν προϊστάμενοι των Εκκλησιών, ώστε με αυτό τον τρόπο να εκδιώκουν τους αιρετικούς, έφτιαξε φραγγέλιο από σκοινιά, και εισερχόμενος τους έδιωξε όλους από το ιερό και τους απώθησε και τους καταδίωξε λέγοντας, «Ὁ οἶκός μου͵ προσευχῆς ἐστιν· ὑμεῖς δὲ αὐτὸν ἐποιήσατε σπήλαιον λῃστῶν» (Μαρκ. 11.17). Ακούστε οι προϊστάμενοι των Εκκλησιών, σε σας υπέδειξε το καλό παράδειγμα, ώστε ν’ ακολουθήσετε τα ίχνη Του, προσέχοντας παντού με ακρίβεια, και διώχνοντας του λύκους να φυλάσσετε το ποίμνιο.

Έπειτα, αφού τους έβγαλε όλους έξω, όσους φρονούσαν τα αντίθετα, τέλος προείπε και την ερήμωσή τους και τον αφανισμό, αυτά που θα γίνουν σε κάθε γενεά σ’ αυτούς που φρονούν τα αντίθετα, λέγοντας, «Ἰδοὺ ἀφίεται ὁ οἶκος ὑμῶν ἔρημος» (Λουκ. 13.35). Πρόσεξε πως έγιναν οι λόγοι έργο˙ διότι οι εχθροί και επίβουλοι της Εκκλησίας, δηλαδή οι αιρετικοί, παραδίδονται στην απώλεια σε κάθε γενεά, σύμφωνα με τον λόγο του Κυρίου, τον οποίο είπε, ότι «Πᾶσα φυτεία͵ ἣν οὐκ ἐφύτευσεν ὁ Πατήρ μου͵ ἐκριζωθήσεται» (Ματθ. 15.13)˙  και αυτό έγινε.

Αυτός πρώτος το έπραξε και άφησε παράδειγμα˙ μετά την Ανάληψή Του στους ουρανούς οι μακάριοι Απόστολοι τους αντιμετώπισαν. Μετά από αυτούς, τα θεία διδάγματα τους και οι διδάσκαλοι της Εκκλησίας και οι Άγιες Σύνοδοι που έγιναν κατά καιρούς, όσους έμεναν αμετανόητοι τους εκρίζωσαν και του παρέδωσαν στην απώλεια, σύμφωνα με αυτό που έχει γραφεί, ότι «Ἀπολεῖς πάντας τοὺς λαλοῦντας τὸ ψεῦδος» (Ψαλμ. 5.7). Που είναι αυτοί που πολέμησαν κάποτε την Εκκλησία, βασιλιάδες και τύραννοι και φιλόσοφοι; Δεν διασκορπίσθηκαν και χάθηκαν και δεν έμεινε τίποτα απ’ αυτούς; 

(PG 59.560)