Ημερίδα στη Θεσσαλονίκη: "Το μεγαλείο της μετανοίας στη ζωή του ανθρώπου"

ΠΤΥΧΙΟΥΧΟΙ ΘΕΟΛΟΓΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗΣ
ΚΑΙ ΑΛΛΩΝ ΣΧΟΛΩΝ Α.Π.Θ.

Θεσσαλονίκη 14-3-2017

ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ

ΗΜΕΡΙΔΑ ΣΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
« ΤΟ ΜΕΓΑΛΕΙΟ ΤΗΣ ΜΕΤΑΝΟΙΑΣ ΣΤΗ ΖΩΗ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ »

Πραγματοποιήθηκε με επιτυχία,
υπό την αιγίδα του Παναγιωτάτου Μητροπολίτου Θεσσαλονίκης κ.κ. Ανθίμου,
ημερίδα στον Ιερό Ναό του αγίου Δημητρίου – Πολιούχου Θεσσαλονίκης,
με θέμα : «Το μεγαλείο της μετάνοιας στη ζωή του ανθρώπου».

Με ύμνους που έψαλε η χορωδία της Χριστιανικής Φοιτητικής Δράσης, άνοιξαν, χθες Δευτέρα 13 Μαρτίου 2017, οι εργασίες της ημερίδας, που συνδιοργανώθηκε από τον Ιερό Ναό Αγίου Δημητρίου – Πολιούχου Θεσσαλονίκης και πτυχιούχους της Θεολογικής Σχολής και άλλων Σχολών του Α.Π.Θ.

Χαιρετισμούς απηύθυναν, ο Προϊστάμενος του Ιερού Ναού και Πρόεδρος της Οργανωτικής Επιτροπής της ημερίδας, αρχιμ. π. Ιάκωβος Αθανασίου, καθώς και ο οικείος Ποιμενάρχης, Παναγιώτατος Μητροπολίτης Θεσσαλονίκης κ.κ. Άνθιμος.

Η έναρξη των εισηγήσεων έγινε από τον Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη Γόρτυνος και Μεγαλουπόλεως κ.κ. Ιερεμία, που, με προφητικό κυριολεκτικά λόγο, ανέπτυξε το θέμα: «Η μετάνοια κατά την Παλαιά Διαθήκη». Ο Σεβασμιώτατος, υπογράμμισε ότι ολόκληρη η Παλαιά διαθήκη αποτελεί κήρυγμα μετανοίας. Μεταξύ άλλων τόνισε ιδιαιτέρως το χωρίο Γεν. 4, 7: «Ήμαρτες; Ησύχασον.», ενώ αναφέρθηκε στη μετάνοια όπως παρουσιάζεται στο κήρυγμα των προφητών, καταλήγοντας στο ότι ο άνθρωπος οφείλει να λάβει αποφάσεις για νέα πορεία.

Στη συνέχεια, ο αρχιμ. π. Γερβάσιος Ραπτόπουλος, Ιεροκήρυκας και Πνευματικός Προϊστάμενος της αδελφότητας «Οσία Ξένη», παρουσίασε την εισήγησή του, με θέμα: «Εμπειρίες μετανοίας από την κοινωνία των κρατουμένων». Ο π. Γερβάσιος με τις διηγήσεις του μετέφερε το κοινό στο χώρο των φυλακών, όπου διακόνησε για σαράντα χρόνια. Αναφέρθηκε σε ιστορίες ανθρώπων που άλλαξαν ρότα, σε ανθρώπους άλλων θρησκειών που συγκινήθηκαν από την προσφορά αγάπης της Ορθοδοξίας και μεταστράφηκαν σε αυτή, τονίζοντας ότι «η αγάπη που εμπνέει ο Χριστός δεν εκπίπτει ποτέ. Διατηρείται και στη ζωή και στο θάνατο και την αιωνιότητα». Χαρακτηριστικά, έγινε μνεία σε κρατούμενο που τον ευχαρίστησε γιατί του έδωσε κουράγιο, εξομολογούμενος λέγοντας: «σας βλέπω σαν πατέρα μου». Εξόχως συγκινητική, ήταν η αναφορά του στον Κώστα Πάσσαρη, τη συνάντησή τους, την εξομολόγησή του, τη μετάνοιά του και πώς νιώθει ελεύθερος και μέσα στο κελί του. «Θεέ μου να μη σε λυπήσω πια. Το έλεός σου να με καταδιώξη» είναι αυτό που πλέον μονολογεί. «Όταν ήρθε ήταν ένα λιοντάρι άγριο. Τέσσερεις μασκοφόροι με τα καλάσνικοφ παρατεταμένα τον ακολουθούσαν» είχε πει ο φύλακας των φυλακών, ενώ σήμερα επιθυμεί να εγκαταβιώσει κάποια στιγμή στο Άγιο Όρος.

Τρίτος εισηγητής ήταν ο κ. Λυκούργος Μαρκούδης, διευθυντής προγράμματος του ραδιοφωνικού σταθμού της Ι.Μ. Πειραιώς, «Πειραϊκή Εκκλησία», ο οποίος μίλησε με θέμα: «Η μετάνοια στα χρόνια της κρίσης». Έκανε λόγο για τη μετάβαση από την αμαρτία στην αρετή, την έννοια της κρίσης και της θείας δίκης, υπογραμμίζοντας πως η κρίση θα διαρκέσει έως ότου μετανοήσουμε. Αναφέρθηκε στην εκκλησία και στο γεγονός, ότι η ορθόδοξη εκκλησία δεν είναι ένας προτεσταντικού τύπου φιλανθρωπικός οργανισμός, στη ρήση του Αγίου Αναστασίου του Σιναΐτη ότι ο Θεός δίνει στο λαό άρχοντες κατά την καρδία του και του Αγίου Παϊσίου, αναφορικά με το ότι ο άνθρωπος έχει δύναμη μέσα του για ώρα ανάγκης, για να καταλήξει στο ότι η κρίση είναι πρώτης τάξης ευκαιρία για μετάνοια.

Ακολούθως, τον λόγο έλαβε, ο κ. Ανδρέας Χριστοφόρου, Νομικός, ο οποίος αναφέρθηκε στην: «μετάνοια και την αιώνιο ζωή, όπως την έμαθε από τους σύγχρονους Αγίους και Πατέρες». Αναφέρθηκε σε προσωπικά του βιώματα με τους: Άγιο Πορφύριο, Άγιο Παΐσιο, Γέροντα Ιάκωβο Τσαλίκη, Γέροντα Αμβρόσιο της μονής Δαδίου στην Αμφίκλεια, τον π. Μάρκο Μανώλη, τον γέροντα Ιωσήφ το Βατοπαιδινό, τον γέροντα Αντώνιο Γκίκιζα, το μοναχό Γρηγόριο της Μονής Σταυροβουνίου, τον γέρο-Παναγή από τη Λύση της Κύπρου. «Εξομολόγηση δεν είναι να πηγαίνεις μόνο στον πνευματικό και να λες τις αμαρτίες σου, αλλά χρειάζεται και μετάνοια. … Αν νιώθεις αγάπη, χαρά, πίστη, τους καρπούς του Αγίου Πνεύματος, τότε κατάλαβες ότι συγχωρέθηκες», έλεγε ο Άγιος Πορφύριος αναφερόμενος συγχρόνως και στον άσωτο υιό του Ευαγγελίου. «Αιτία για τα χαρίσματα του Αγίου Πορφυρίου ήταν η μετάνοιά του», έλεγε ο γ. Αντώνιος Γκίκιζας, που διετέλεσε και πνευματικός του. Τα βιώματα του εισηγητή με τον Γέροντα Ιάκωβο Τσαλίκη γύρω από τη Θεία Κοινωνία και τη μετάνοια, οι λόγοι του Αγίου Παϊσίου «να αγαπάς σημαίνει να μετανοείς και να συγχωρείς», η συναναστροφή του με τον γ. Αμβρόσιο, με τον γ. Ιωσήφ που συνιστούσε να εξομολογούμαστε με ταπείνωση και τον π. Μάρκο Μανώλη που ασκούνταν μυστικώς στη μετάνοια, μετέφεραν το κοινό κοντά σ΄ αυτούς τους γίγαντες του πνεύματος, τις σύγχρονες άγιες μορφές της Εκκλησίας μας.

Οι εισηγήσεις ολοκληρώθηκαν με την κ. Αθηνά Σιδέρη, κοινωνική λειτουργό και πνευματικό τέκνο του Αγίου Πορφυρίου, που μας παρουσίασε: «Το μυστήριο της μετανοίας κατά τον Όσιο Πορφύριο». «Ο Άγιος Πορφύριος έδινε μεγάλη σημασία στη μετάνοια. Και απλά και όμορφα έλεγε ότι ο χριστιανός πρέπει να καθαρίζει την ψυχή του και τα έσω του όπως ακριβώς ο ιερέας καθαρίζει το δισκοπότηρο μετά την κατάλυση. Εκτιμούσε πάρα πολύ αυτό το μυστήριο γιατί όπως ο ίδιος είχε διαγνώσει και πίστευε το μυστήριο της μετανοίας και της εξομολογήσεως είναι η συνάντησις του Ανθρώπου με το Θεό. Δεν υπάρχει ανώτερο πράγμα από αυτό που λέγεται μετάνοια και εξομολόγηση. Αυτό το μυστήριο είναι η προσφορά της αγάπης του Θεού στον άνθρωπο».

Τέλος, οι ομιλητές απάντησαν σε ερωτήσεις των παρευρισκομένων, ενώ η ευλογημένη αυτή σύναξη, έκλεισε με μία όμορφη σύνοψη όσων ακούστηκαν, από τον συντονιστή της ημερίδας που διηύθυνε και τις εργασίες της, καθηγητή Δογματικής του θεολογικού τμήματος της Σχολής Ποιμαντικής και Κοινωνικής Θεολογίας του Α.Π.Θ., Δημήτριο Τσελεγγίδη.

Ολόκληρη η ημερίδα είναι διαθέσιμη στον ιστότοπο:
https://www.youtube.com/watch?v=8Zdweqo9zfY

• Εισ. Μητρ. Γόρτυνος Ιερεμίου
• Ομιλία κας Αθηνάς Σιδέρη

Η ΜΕΤΑΝΟΙΑ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΠΑΛΑΙΑ ΔΙΑΘΗΚΗ
 

1. Ὅλη ἡ Παλαιά Διαθήκη, ἀδελφοί χριστιανοί, μιλάει γιά τήν μετάνοια. Γιατί ἡ Παλαιά Διαθήκη μιλάει γενικά γιά τήν πτώση τοῦ ἀνθρώπου, γιά τά ὀδυνηρά ἀποτελέσματα τῆς πτώσης καί καλεῖ τούς ἀνθρώπους νά μετανοήσουν γι᾽ αὐτήν.
 

Ὁ Θεός ἀπό τήν ἀρχή καλεῖ σέ μετάνοια τόν πεπτωκότα Ἀδάμ λέγοντάς του, «Ἀδάμ ποῦ εἶσαι;» (Γεν. 3,9). Καί τόν φονιᾶ πάλι τόν Κάιν σέ μετάνοια τόν καλεῖ ὁ Θεός ρωτώντας τον, «Ποῦ εἶναι ὁ Ἄβελ, ὁ ἀδελφός σου;» (Γεν. 4,9).
 

Ἡ βάση ἀπό τήν ὁποία ξεκινᾶ ἡ Παλαιά Διαθήκη τό κήρυγμά της γιά μετάνοια εἶναι ὁ λόγος τοῦ Θεοῦ πού λέγεται ἀπό τόν προφήτη Ἰερεμία: «Γνῶθι καί ἰδέ ὅτι πικρόν σοι τό ἐγκαταλιπεῖν σε ἐμέ» (Ἰερ. 2,19). Πραγματικά, ἀδελφοί, εἶναι πικρό, εἶναι πολύ πικρό τό νά ἐγκαταλείπουμε τόν Θεό! Μᾶς παιδεύει καί μᾶς ἐλέγχει ἡ ἀποστασία μας ἀπό τόν Θεό. «Παιδεύσει σε ἡ ἀποστασία σου καί ἡ κακία σου ἐλέγξει σε», μᾶς λέγει πάλι ὁ προφήτης Ἰερεμίας (2,19). Τό δέ πικρό καί τό βαρύ τῆς ἁμαρτίας παριστάνεται δυνατά στήν Παλαιά Διαθήκη, ἀφοῦ μᾶς λέγει ὅτι φθάνει μέχρι τήν τέταρτη γενεά (Ἐξ. 20,5).

2. Ἡ ἴδια ὅμως ἡ Παλαιά Διαθήκη μᾶς λέγει νά μήν ὑπερβάλλουμε τήν ἁμαρτία, ὥστε νά τήν παριστάνουμε ὅτι νικάει τήν μετάνοια. Ὄχι! Ἡ μετάνοια νικάει τήν ἁμαρτία. Ἄς τό προσέξουμε αὐτό, ἀδελφοί, γιατί αὐτό τελικά ἦταν τό ἁμάρτημα τοῦ Κάιν. Ὁ Κάιν ταράχθηκε γιά τήν ἁμαρτία πού ἔκανε, ἁπογοητεύθηκε καί εἶπε: «Μείζων ἡ ἁμαρτία μου τοῦ ἀφεθῆναι με» (Γεν. 4,13). Δηλαδή, «ἡ ἁμαρτία μου εἶναι πολύ μεγάλη, ὥστε νά μή μπορεῖ νά συγχωρεθεῖ». Ἀντίθετα ὅμως ὁ Θεός λέει στόν θλιμμένο Κάιν νά ἡσυχάσει. Ἀκοῦστε γλυκό λόγο τοῦ Θεοῦ, ἀγαπητοί ἀδελφοί: «Ἥμαρτες; Ἡσύχασον» (Γεν. 4,7), λέει ὁ Θεός στόν Κάιν. Ὅταν, λοιπόν, ἁμαρτάνουμε καί ταρασσόμαστε ἔπειτα γιά τήν ἁμαρτία μας, ἄς θυμούμαστε αὐτόν τόν παρήγορο λόγο τοῦ Θεοῦ: «Ἥμαρτες; Ἡσύχασον»!

3. Καί τώρα, χριστιανοί μου, θέλω νά σᾶς πῶ τί εἶναι μετάνοια κατά τήν Παλαιά Διαθήκη. Μετάνοια κατά πρῶτον εἶναι ἡ ὁμολογία τῆς ἁμαρτίας μας. Ἡ ὁμολογία ὅμως αὐτή νά μήν εἶναι μιά ἁπλῆ παραδοχή ὅτι ἁμαρτήσαμε, ἀλλά νά εἶναι ὁμολογία τῆς ἁμαρτωλότητός μας μέ συντεντριμμένη καρδιά, ὅπως τό λέει ὁ Ψαλμωδός τοῦ περιφήμου 50ου Ψαλμοῦ τῆς μετανοίας: «Τήν ἀνομία μου – λέγει – ἐγώ γινώσκω καί ἡ ἁμαρτία μου ἐνώπιόν μού ἐστι διαπαντός» (στίχ. 5). Τό πρῶτο, λοιπόν, βῆμα τῆς μετάνοιας εἶναι ἡ παραδοχή τῆς ἁμαρτωλότητός μας. Τό, «τήν ἀνομίαν μου ἐγώ γινώσκω». Ἀλλά εἶναι καί τό ὅτι σκέπτομαι συνέχεια τήν ἁμαρτία μου καί πονῶ γι᾽ αὐτήν καί θέλω νά ἀπαλλαγῶ ἀπ᾽ αὐτήν· εἶναι τό «ἡ ἁμαρτία μου ἐνώπιόν μού ἐστι διαπαντός». «Τίποτε ἄλλο – λέει ὁ ἅγιος Κύριλλος Ἀλεξανδρείας – δέν προσελκύει τό ἔλεος τοῦ Δεσπότου, ὅσο ἡ ὁμολογία τῆς ἁμαρτίας μας» (MPG 69,1088). Καί ὁ Χρυσόστομος λέγει: «Ἥμαρτες; Μή ἀπογνῶς, ἀλλά εἴσελθε εἰς τήν Ἐκκλησίαν καί εἰπέ τῷ Θεῷ ὅτι ἡμάρτηκα. Εἰπέ τήν ἁμαρτίαν, ἵνα λύσῃς τήν ἁμαρτίαν». Καί ὁ προφήτης Ἠσαΐας μᾶς συμβουλεύει: «Λέγε σύ τάς ἀνομίας σου πρῶτος, ἵνα δικαιωθεῖς» (Ἠσ. 43,26).

Γιά βεβαίωση τῶν παραπάνω λόγων του ὁ ἅγιος Χρυσόστομος λέγει δύο παραδείγματα ἀπό τήν Ἁγία Γραφή, ἀπό τήν Παλαιά Διαθήκη καί τά δυό. Ἑνός πού ὁμολόγησε μέ συντριβή τήν ἁμαρτία του καί δικαιώθηκε καί ἑνός πού δέν ὁμολόγησε τήν ἁμαρτία του καί γι᾽ αὐτό κατακρίθηκε. Ὁ ἕνας εἶναι ὁ Δαυίδ πού διέπραξε καί μοιχεία καί φόνο. Ἀλλά ὅταν ὁ προφήτης Νάθαν τοῦ μίλησε γιά τίς ἁμαρτίες του, αὐτός εἶπε, «Ἥμαρτον τῷ Κυρίῳ». Καί ὁ Νάθαν ἀμέσως τόν βεβαίωσε ὅτι, «Κύριος ἀφῆκε τό ἁμάρτημά σου» (Β´ Βασ. 12,13). Ὁ ἄλλος –  ἀντίθετο παράδειγμα αὐτό – εἶναι ὁ φονιᾶς Κάιν, πού δέν ὁμολόγησε τήν ἁμαρτία του, γι᾽ αὐτό καί κατακρίθηκε ἀπό τόν Θεό. Ὅταν ὁ Θεός, ἑλκύοντάς τον σέ μετάνοια, τόν ἐρώτησε, «ποῦ εἶναι ὁ Ἄβελ ὁ ἀδελφός σου;», αὐτός μέ αὐθάδεια ἀπάντησε: «Δέν ξέρω· μήπως ἐγώ εἶμαι φύλακας τοῦ ἀδελφοῦ μου;». Γι᾽ αὐτό καί ὁ Θεός τόν τιμώρησε μέ τήν τιμωρία, «στενάζοντας καί τρέμοντας θά περνᾶς τήν ζωή σου» (Γεν. 4,9-12).*

4. Πρῶτον βῆμα, λοιπόν, γιά τήν μετάνοια εἶναι, εἴπαμε, ἡ ὁμολογία τῆς ἁμαρτίας μας. Ἀλλά εἴπαμε ἀκόμη ὅτι αὐτή ἡ ὁμολογία πρέπει νά γίνεται μέ συντριβή καρδιᾶς, μέ ἀπόφαση γιά ἀλλαγή ζωῆς. Θά ἀναφέρω μιά μικρή περικοπή τοῦ προφήτου Ὠσηέ γιά τό πῶς πρέπει νά εἶναι ἡ ἀληθινή μετάνοια.

Ὁ προφήτης λέγει:

«Γύρισε Ἰσραήλ πρός τόν Γιαχβέ,
γιατί ἔπεσες, λόγω τῆς ἁμαρτίας σου.
Λάβετε μαζί σας λόγους
καί γυρίσατε πρός τόν Γιαχβέ» (Ὠσ. 14,2-3).

Τί σημαίνει ἐκείνη ἡ περίεργη φράση «λάβετε μαζί σας λόγους»; Σημαίνει «πάρτε ἀποφάσεις» γιά ἀλλαγή ζωῆς, γιά μιά καινούργια πιά πορεία ζωῆς. Ἡ μετάνοια, κατά τήν Παλαιά Διαθήκη, σημαίνει ὁλοκάρδια ἐπιστροφή στόν Θεό, ὅπως τό λέει καί ἡ λέξη, πού δηλώνει στροφή τοῦ νοῦ («μετά-νοια»). Ὅταν δέ λέγει «νοῦ» ἡ Ἁγία Γραφή ἐννοεῖ ὅλο τό ἐσωτερικό εἶναι τοῦ ἀνθρώπου, πού ἀλλοῦ τό λέει «καρδιά». Γι᾽ αὐτό καί ὁ Ἰερεμίας, ἀλλά καί ὁ Ἠσαΐας ἐνωρίτερα, κηρύττουν τήν μετάνοια στόν λαό μέ τό δυνατό ρῆμα «σούμπ», πού σημαίνει ἀκριβῶς τήν στροφή ὅλου τοῦ ψυχικοῦ μας κόσμου στόν Θεό.

Ἐπειδή δέ ἔτσι θέλουν τήν μετάνοια οἱ προφῆτες τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης, ὡς ἀλλαγή καρδιᾶς, γι᾽ αὐτό καί ἀπορρίπτουν τήν ἐπιφανειακή μετάνοια πού γίνεται ἀπό ἀνάγκη, μέ αἰτία κάποια συμφορά (βλ. Ὠσ. 5,15-6,4).

5. Δέν βλέπουν ὅμως οἱ προφῆτες τήν σωστή μετάνοια τοῦ λαοῦ, παρά τά καυστικά τους κηρύγματα μέ τό δυνατό ρῆμα «σούμπ». Τό περί μετανοίας κήρυγμα τῶν προφητῶν σκόνταφτε στήν πεισματική ἐμμονή τοῦ λαοῦ στήν ἁμαρτία. Στό κήρυγμα τοῦ Ἰερεμίου γιά νά ἐπιστρέψουν στόν ἀληθινό Θεό ἀρνούμενοι τήν ἁμαρτία, ὁ λαός ἀπαντοῦσε μέ αὐθάδεια: «Ὄχι, ὄχι δέν θέλω. Ἀγαπῶ τούς ἐραστές μου (= τά εἴδωλα) καί πίσω ἀπό αὐτούς θά τρέχω»(Ἰερ. 2,25). Καί ὁ προφήτης μέ πόνο διαπιστώνει τό ἀμετανόητο τοῦ λαοῦ: «Δέν μπορεῖ νά ἐπιστρέψουν – λέγει – σάν τούς ἵππους πού ὁρμοῦν στήν μάχη» (Ἰερ. 8,6). Ἡ ἀμετανοησία αὐτή τοῦ λαοῦ ἑρμηνεύεται ἀπό τό ὅτι ἡ ἁμαρτία εἰσχώρησε βαθειά στήν ψυχή του, τόν κυρίεψε ὁλόκληρο, καί νάρκωσε τήν βούλησή του γιά τό καλό. Ὁ ἄνθρωπος σ᾽ αὐτή τήν κατάσταση δέν μπορεῖ νά ἀπαλλαγεῖ ἀπό τήν ἁμαρτία «ὅπως ὁ Αἰθίοπας δέν μπορεῖ νά ἀλλάξει τό δέρμα του καί ἡ πάρδαλη τό χρῶμα της», λέγει ὁ Ἰερεμίας (13,23). Στήν κατάσταση αὐτή ἡ ἁμαρτία ἔγινε ἀνάγκη στόν ἄνθρωπο, ὁ ὁποῖος ἔγινε δοῦλος της καί ἐκτελεῖ τίς ὀρέξεις της. Πῶς τώρα θά κατανικηθεῖ ἡ ἁμαρτία; Ἡ Παλαιά Διαθήκη στό σημεῖο αὐτό, ἀγαπητοί μου, διατυπώνει τήν περί προόδου τῆς ἁμαρτίας διδασκαλία. Κατά τήν διδασκαλία αὐτή ὅταν ἡ ἁμαρτία κυριεύσει τόν ἄνθρωπο ἐπεμβαίνει ὁ Θεός, ὁ ὁποῖος ἐπιφέρει τήν πώρωση, ὥστε μέ τήν τέλεια ἐπικράτηση τῆς ἁμαρτίας νά νικηθεῖ ἡ ἁμαρτία. Ἡ ἁμαρτία δέ τώρα κατανικᾶται ὄχι μέ τήν ἐπιστροφή τοῦ ἀνθρώπου, ἀλλά μέ θαῦμα Θεοῦ, μέ τήν ἀποστολή τοῦ Μεσσίου. Καί πραγματικά ὁ Μεσσίας Ἰησοῦς Χριστός, πού ἐνίκησε τήν ἁμαρτία, ἦλθε ὅταν ἡ ἁμαρτία ἔγινε περισσότερο ἁμαρτία, «καθ᾽ ὑπερβολήν ἁμαρτωλός», ὅπως λέγει ὁ ἀπόστολος Παῦλος (Ρωμ. 7,33. Βλ. καί 11,23).

6. Ὅμως, παρά τήν δύναμη τῆς ἁμαρτίας, ἡ Παλαιά Διαθήκη μᾶς παρουσιάζει δυνατές προσωπικότητες, πού ἀρχίζουν τόν ἀγώνα κατά τῆς ἁμαρτίας καί ἀποβαίνουν νικητές της. Μιά τέτοια προσωπικότητα εἶναι ὁ συνθέτης τοῦ Ψαλμ. 31. Κάποτε ὁ ποιητής αὐτός δέν νοιαζόταν γιά τήν ἁμαρτία του, δέν τήν ἐξομολογεῖτο, ἀλλά τήν κατέπνιγε μέσα του. Ἔννοιωθε ὅμως μέσα του ἕνα μαρτύριο, ἕνα κομμάτιασμα ψυχῆς. Μέ λίγα λόγια περιγράφει ὁ ποιητής τό μαρτύριό του αὐτό λέγοντας: «Ὅτι ἐσίγησα (= δέν ἐξομολογεῖτο, δηλαδή, τήν ἁμαρτία του) ἐπαλαιώθη τά ὀστᾶ μου ἀπό τοῦ κράζειν με ὅλην τήν ἡμέραν» (στίχ. 7). Ἀλλά σέ μιά στιγμή, εὐλογημένη στιγμή τῆς ζωῆς του, ὁ ψαλμωδός πῆρε τήν ἀπόφαση νά μετανοήσει καί νά ἐξομολογηθεῖ τήν ἁμαρτία του, γιά νά ἀπαλλαγεῖ ἀπ᾽ αὐτήν. Λέγει: «Τήν ἁμαρτία μου ἐγνώρισα καί τήν ἀνομίαν μου οὐκ ἐκάλυψα. Εἶπα: Ἐξαγορεύσω κατ᾽ ἐμοῦ τήν ἀνομίαν μου τῷ Κυρίῳ». Πόσο δυνατό εἶναι αὐτό τό «εἶπα»! Ἀπόφαση γιά μιά νέα ζωή χωρίς τήν ἁμαρτία!

Στόν σκληρό ἀγώνα κατά τῆς ἁμαρτίας ὁ ἄνθρωπος ἔχει ἀνάγκη ἀπό τήν θεία βοήθεια, ἀπό τήν Χάρη τοῦ Θεοῦ. Γι᾽ αὐτό καί ὁ ἄλλος ψαλμωδός τῆς μετανοίας λέγει πρός τόν Θεό: «Τό πνεῦμα σου τό Ἅγιον μή ἀντανέλῃς ἀπ᾽ ἐμοῦ» (Ψαλμ. 50,13). Ἀγωνιζόμενος ὁ ἄνθρωπος κατά τῆς ἁμαρτίας τοῦ γεννιέται ἡ ἐπιθυμία γιά ἕνα καινούργιο κόσμο μέσα του, γιά μιά νέα καρδιά, πού δέν θά κλίνει πιά στό κακό, ἀλλά σταθερά θά ἐπιθυμεῖ τό καλό. Εἶναι ὁ ἀθάνατος στίχος τοῦ 50ου ψαλμοῦ: «Καρδίαν καθαράν κτίσον ἐν ἐμοί ὁ Θεός καί πνεῦμα εὐθές ἐγκαίνισον ἐν τοῖς ἐγκάτοις μου» (στίχ. 12)!

Τέλος, ὅταν ὁ μετανοημένος ἄνθρωπος πετύχει τήν ἀναγέννησή του, τήν ἀπόκτηση τῆς καθαρῆς καρδιᾶς, στρέφει παρήγορα τά βλέμματά του σ᾽ ὅσους βρίσκονται στήν δική του πρώτη θλιβερή κατάσταση καί θέλει νά γίνει ἱεραπόστολος σ᾽ αὐτούς, γιά νά χαροῦν καί αὐτοί τήν δική του χαρά τῆς λυτρώσεως ἀπό τήν ἁμαρτία. Εἶναι αὐτό πού λέγει ὁ συνθέτης τοῦ 50ου ψαλμοῦ: «Διδάξω ἀνόμους τάς ὁδούς σου καί ἀσεβεῖς ἐπί σέ ἐπιστρέψουσιν»(στίχ. 15).

Κύριε Ἰησοῦ Χριστέ ἁμαρτήσαμε. Δός μας εἰλικρινῆ μετάνοια καί ἐλέησέ μας.

Μέ πολλές εὐχές,

† Ὁ Μητροπολίτης Γόρτυνος καί Μεγαλοπόλεως Ἰερεμίας

ΕΙΣΗΓΗΣΗ ΣΤΗΝ ΗΜΕΡΙΔΑ ΜΕ ΘΕΜΑ ΤΟ ΜΕΓΑΛΕΙΟ ΤΗΣ ΜΕΤΑΝΟΙΑΣ ΣΤΗΝ ΖΩΗ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ, ΠΟΥ ΠΡΑΓΜΑΤΟΠΟΙΗΘΗΚΕ ΑΠΟ ΤΟΝ ΙΕΡΟ ΝΑΟ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ ΠΟΛΙΟΥΧΟΥ ΣΕ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΜΕ ΠΤΥΧΙΟΥΧΟΥΣ ΤΗΣ ΘΕΟΛΟΓΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗΣ ΚΑΙ ΑΛΛΩΝ ΣΧΟΛΩΝ ΤΟΥ Α.Π.Θ. ΤΗΝ ΔΕΥΤΕΡΑ 13 ΜΑΡΤΙΟΥ